Fijnstof en gezondheid

Fijn stof is slecht voor de gezondheid. Fijn stof draagt bij aan het ontstaan van hart- en longziekten, acute en chronische bronchitis, en astma. Jaarlijks overlijden enkele duizenden mensen eerder door fijn stof. Hoe kleiner de deeltjes fijn stof zijn, hoe dieper ze doordringen in de luchtwegen.
Er zijn voor zowel PM10 als voor PM2,5 gezondheidseffecten gevonden, hoe kleiner de deeltjes, hoe dieper ze met de ingeademde lucht doordringen in de luchtwegen. De deeltjes kleiner dan 0,1 micrometer stimuleren waarschijnlijk de bloedklontering, wat een verklaring zou kunnen zijn voor een hoger aantal hartziekten langs drukke wegen.
Welke chemische bestanddelen voor fijn stof de oorzaak zijn van de gezondheidseffecten is nog onbekend. Wat wel zeker is, is dat zeezout vrijwel geen probleem is. Dit geldt waarschijnlijk ook voor de sulfaat- en nitraatfractie in fijn stof. Uitstoten door het verkeer spelen wel een rol bij de gezondheidseffecten, dit geldt vooral voor stedelijke gebieden en bij drukke verkeersknooppunten.
Naast de gezondheidseffecten die fijn stof veroorzaakt, leidt een teveel aan fijn stof ook tot zure regen. Dit is slecht voor gewassen, bossen en planten. Bovendien brengt deze luchtverontreiniging ook schade toe aan gebouwen en monumenten.
Ook liggen in Nederland een groot aantal bouwprojecten stil, voorbeelden zijn: wegverbredingen, de aanleg van bedrijventerreinen en nieuwbouwwijken. De Raad van State heeft de bouw stilgelegd vanwege de slechte invloeden voor de luchtkwaliteit.

Europese maatregelen

De Europese Unie heeft regels vastgesteld om de hoeveelheid fijn stof in de lucht te verminderen. Deze regels houden in dat er maar een bepaalde hoeveelheid fijn stof in de lucht mag hangen. Sinds 2005 moeten alle lidstaten zich aan deze regels houden.

Europese normen voor fijn stof

 

Per 1 januari 2005

Per januari 2010

Jaargemiddelde

40 microgram per kubieke meter

20 microgram per kubieke meter

Daggemiddelde

50 microgram per kubieke meter

40 microgram per kubieke meter

Maximum aantal overschrijdingen per jaar

35 dagen

7 dagen

Daarnaast krijgen lidstaten die wel maatregelen nemen, maar de normen toch niet halen, uitstel van maximaal drie jaar. Het is de bedoeling dat lidstaten tussen 2010 en 2020 de uitstoot van fijn stof met 20 procent terugbrengen.

Nederlandse maatregelen

Uit een recent onderzoek van het ministerie van VROM blijkt dat Nederland voor 2011 voldoet aan de Europese eisen voor fijn stof. Ook kunnen de Europese eisen voor het verminderen van stikstofdioxide voor 2015 gehaald worden. In Nederland is de hoeveelheid fijn stof in de lucht met 25 procent gedaald ten opzichte van 1994. Dit komt doordat er in Nederland al veel maatregelen genomen zijn, om de concentratie fijn stof tegen te gaan.
Het kabinet pakt luchtverontreiniging op diverse fronten tegelijk aan. Onder andere door subsidies en belastingvoordelen voor roetfilters en andere milieuvriendelijke technieken bij voer- en vaartuigen. Daarnaast wil het kabinet roetfilters voor nieuwe personenauto's verplicht stellen (per september 2009) . Maar ook de emissies vanuit de industrie en de landbouw moeten worden teruggedrongen.
Naast het stimuleren voor het gebruiken van roetfilters waren er plannen om het fijn stof in de lucht anders te meten. Een voorbeeld: wanneer alle verkeer door het centrum van een dorp gaat, zal daar snel te veel fijn stof in de lucht voorkomen. Leg je een rondweg aan, dan is het op de plaats van die rondweg wel vuiler, maar wordt het centrum van het dorp veel schoner. Als je dat bij elkaar op telt is iedereen beter af. Deze methode wordt 'saldering' genoemd.

Meer weten

Internetsites

Terug   naar start